Spółka komandytowo-akcyjna (S.K.A.) jest jedną z bardziej złożonych form spółek osobowych w Polsce, która łączy cechy spółki komandytowej i spółki akcyjnej. Jest to struktura, która pozwala na efektywne zarządzanie dużymi przedsięwzięciami, z wykorzystaniem kapitału zewnętrznego przy jednoczesnym zachowaniu kontroli przez założycieli spółki.
W spółce komandytowo-akcyjnej występują dwa rodzaje wspólników:
Komplementariusz – pełni rolę zarządzającego spółką i odpowiada za jej zobowiązania całym swoim majątkiem, bez ograniczeń. Komplementariusz ma prawo do reprezentowania spółki i prowadzenia jej spraw.
Akcjonariusz – jest inwestorem, który wnosi kapitał do spółki w formie wykupionych akcji, ale nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec osób trzecich. Akcjonariusz odpowiada tylko do wysokości wniesionego wkładu (ceny nabytych akcji).
Taki podział odpowiedzialności pozwala na ograniczenie ryzyka dla akcjonariuszy, którzy mogą inwestować w spółkę bez obaw o osobistą odpowiedzialność za jej zobowiązania. Z kolei komplementariusz, mimo pełnej odpowiedzialności, zachowuje kontrolę nad działalnością spółki.
Spółka komandytowo-akcyjna wymaga wniesienia minimalnego kapitału zakładowego w wysokości 50 000 zł, który musi być podzielony na akcje. Akcjonariusze obejmują akcje, wnosząc odpowiednie wkłady pieniężne lub aporty. Wysokość i struktura kapitału zakładowego muszą być określone w statucie spółki.
Spółka komandytowo-akcyjna od 1 stycznia 2014 roku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT). Oznacza to, że dochody spółki są opodatkowane na dwóch poziomach:
- PIT na poziomie wspólników (akcjonariuszy i komplementariuszy) – podatek od dywidend lub zysków wypłaconych im przez spółkę.
- CIT na poziomie spółki – standardowa stawka to 19%, jednak dla małych podatników może wynosić 9%.
Spółka komandytowo-akcyjna po spełnieniu warunków określonych w ustawie może skorzystać z opodatkowania dochodów estońskim CIT-em. Dzięki temu może ona reinwestować uzyskane dochody, a podatek płaci się dopiero od momentu wypłaty środków ze spółki.
Spółka komandytowo-akcyjna ma obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, co jest standardem dla spółek o takiej strukturze. Pełna księgowość obejmuje prowadzenie ksiąg rachunkowych, sporządzanie bilansu, rachunku zysków i strat, a także innych dokumentów finansowych wymaganych przez prawo. Jest to forma bardziej złożona i kosztowna, ale zapewnia pełny wgląd w finanse spółki.
Komplementariusze spółki komandytowo-akcyjnej, jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (ZUS) na zasadach podobnych do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Akcjonariusze nie muszą opłacać składek ZUS od dochodów z udziału w spółce, chyba że dodatkowo prowadzą inną działalność gospodarczą lub są zatrudnieni w spółce.
Spółka komandytowo-akcyjna, podobnie jak inne spółki może być podatnikiem VAT. Rejestracja jako podatnik VAT jest obowiązkowa, jeśli spółka przekroczy określony roczny limit obrotu lub prowadzi działalność wymagającą rejestracji VAT. Spółka ma obowiązek wystawiania faktur VAT i prowadzenia ewidencji VAT.
Spółka komandytowo-akcyjna jest szczególnie atrakcyjna dla dużych przedsięwzięć, które wymagają znacznego kapitału i chcą przyciągnąć inwestorów, zachowując jednocześnie kontrolę nad zarządzaniem w rękach założycieli (komplementariuszy). Dzięki możliwości emisji akcji, spółka może efektywnie pozyskiwać kapitał, co czyni ją odpowiednią dla dużych projektów inwestycyjnych. Struktura spółki komandytowo-akcyjnej jest często stosowana w przypadku spółek rodzinnych, funduszy inwestycyjnych, oraz przedsiębiorstw, które chcą połączyć kapitał z zewnętrznych źródeł z aktywnym zarządzaniem przez określonych wspólników.