1. Wstęp
W maju miały miejsce prawnicze egzaminy zawodowe, aplikanci adwokaccy, radcowscy, komorniczy i notarialni oraz osoby przystępujące do egzaminu z tzw. doświadczenia zmierzyły się z jedną z najtrudniejszych i wymagających nie tylko intelektualnie, ale i fizycznie form weryfikacji ich wiedzy. Po dniach walki z zadaniami i okresie oczekiwania w niepewności na wyniki, są one już opublikowane. Przed osobami chcącymi mieć tytuł zawodowy adwokata wpis na listę i złożenie przysięgi. Osoby, które zdecydują się aktywnie wykonywać zawód staną przed wyzwaniem organizacji swojej kancelarii.
Niniejszy tekst, jest pierwszy z serii publikacji dotyczących zakładania kancelarii prawnych i towarzyszących temu formalności i obowiązków. Jest adresowany do osób, które są po egzaminie zawodowym i szykują się do rozpoczęcia wykonywania zawodu adwokata (o radcach będzie oddzielny tekst). Niniejszy artykuł nie jest pisany z perspektywy księgowego pracującego w biurze rachunkowym, a adwokata czynnie wykonującego zawód i świadczącego usługi na rzecz biura rachunkowego.
Zawód adwokata wykonuje już prawie rok, jednak przedsiębiorcą jestem od czasów aplikacji adwokackiej. Nie jest to sytuacja wyjątkowa, kiedy na aplikacji zakłada się swoją działalność (będzie o tym odrębny tekst), jednak bardzo wiele osób uzyskujących uprawnienia zawodowe i chcących wykonywać zawód nie ma wcześniejszego doświadczenia jako przedsiębiorca (bo np. były zatrudnione na etacie). Jest to sytuacja dość niekomfortowa, bo trzeba się zmierzyć z nowymi wyzwaniami i formalnościami. Jest to tym bardziej nieprzyjemne, że ponosi się odpowiedzialność nie tylko za sprawy klientów, a także swoje rozliczenia z urzędem skarbowym. Ponadto załatwia się własną sprawę i pojawia się obawa przed popełnieniem błędu – w końcu jest się profesjonalistą.
Jako osoba, która zajmuje się podatkami pomagałem moim kolegom z Adwokatury w przejściu przez proces rejestrowania działalności gospodarczej i “układania” podatków i ZUS w kancelarii. W niniejszym tekście oraz następnych postaram się wraz z zespołem biura rachunkowego przedstawić szereg zagadnień i obszarów na które warto zwrócić uwagę – od tych podstawowych do bardziej szczegółowych, jednak istotnych, na które adwokat powinien zwrócić uwagę rozpoczynając swoją działalność jako przedsiębiorca.
Ten tekst nie jest kompletnym poradnikiem, a bardziej omówieniem istotnych zagadnień, głównie z punktu widzenia przejścia przez formalności w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). O zakładaniu działalności gospodarczej możnaby napisać książkę chcąc omówić wszystkie problemy temu towarzyszące. Ten tekst jest pisany w taki sposób, żeby omówić konkretne obszary, a nie instruować jak wypełnić papierowy lub elektroniczny wniosek do CEIDG (stąd mogą być pewne rozbieżności przy prezentowaniu zagadnień, a kolejnością rubryk przy rejestrowaniu działalności), jednak jest on napisany tak, żeby przed rozpoczęciem procesu rejestracji w CEIDG (a nawet zgłoszenia do ORY) móc się do niego przygotować i wiedzieć co wpisać do formularza. Jednak, co należy mocno podkreślić, zakładając działalność jako adwokat w pierwszej kolejności należy zadbać o zgodność z przepisami korporacyjnymi, dlatego na początku przygotowań do założenia własnej kancelarii warto sięgnąć po materiały udostępniane przez organy Adwokatury, one zagadnienie omawiają w sposób kompleksowy i wielopłaszczyznowy. Dzięki ich lekturze można nabrać całościowej perspektywy na proces wchodzenia we własny prawniczy biznes i być lepiej przygotowanym do nowej roli.
2. Możliwości wykonywania zawodu adwokata i adwokat przedsiębiorcą
Wychodząc jednak od podstaw, ustawą regulującą to jak adwokat może wykonywać zawód jest Prawo o adwokaturze. Już na samym początku ustawy w art. 4 jest zakaz wykonywania zawodu jeśli pozostaje się w stosunku pracy.
Jeśli więc nie umowa o pracę, to jakie są możliwości? Są trzy ścieżki wykonywania zawodu, w kancelarii adwokackiej, w ramach zespołu adwokackiego oraz w spółce.
W pierwszej kolejności warto dla porządku wspomnieć zespół adwokacki. Jest to obecnie najmniej popularna forma wykonywania zawodu. Adwokat w nich działający, nie jest ani pracownikiem, ani przedsiębiorcą. Adwokat działający w zespole ma prawo do udziału w pracach i dochodzie zespołu (z wyjątkiem okresu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub macierzyństwem) oraz corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Ponadto, adwokat działający w zespole traktowany jest na gruncie ubezpieczeń społecznych jak pracownik. Jest to jednak bardzo niszowa i zanikająca forma wykonywania zawodu i nie będzie już szerzej omawiana.
Pozostają kancelarie i spółki. Spółki będą omówione pod względem podatkowym, składkowym i księgowym w odrębnych tekstach (cywilne i handlowe osobowe osobno), w tym miejscu trzeba podkreślić, że spółki w których wykonuje się zawód, niezależnie czy cywilne czy handlowe osobowe mogą być zawiązywane jedynie z adwokatami lub przedstawicielami pokrewnych zawodów prawniczych (radcy prawni, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi, prawnicy zagraniczni). Ponadto trzeba przypomnieć, że adwokatowi nie wolno wykonywać zawodu w spółce kapitałowej.
W tym miejscu zaczniemy omówienie kancelarii adwokackiej, jest ona też czasem nazywana kancelarią indywidualną. Kancelaria adwokacka i jej zakładanie należy postrzegać przez pryzmat kilku regulacji: przepisów korporacyjnych Adwokatury (szczególnie Regulamin wykonywania zawodu adwokata), Prawa przedsiębiorców oraz prawa podatkowego.
3. Rejestracja działalności adwokackiej
A. Zgłoszenie kancelarii adwokackiej – przepisy korporacyjne Adwokatury
Pierwszym krokiem przy zakładaniu kancelarii adwokackiej jest zgłoszenie do właściwej Okręgowej Rady Adwokackiej rozpoczęcia wykonywania zawodu. Zgłoszenie rozpoczęcia wykonywania zawodu należy złożyć z wyprzedzeniem 30 dni.
Zgłaszając rozpoczęcie wykonywania zawodu nie trzeba mieć jeszcze zarejestrowanej działalności gospodarczej w CEIDG. Jednak zgłaszając rozpoczynanie wykonywania zawodu, nie warto podawać pierwszego dnia miesiąca, będzie to rozwinięte w części dotyczącej ZUS. Do zgłoszenia rozpoczęcia wykonywania zawodu, mimo braku obowiązku rejestracji działalności gospodarczej na chwilę złożenia zgłoszenia, nie można podejść całkowicie dowolnie, ponieważ w zgłoszeniu do ORA trzeba wskazać firmę pod którą adwokat chce działać. W tym miejscu adwokat musi myśleć z większym wyprzedzeniem niż “zwykły” przedsiębiorca, ponieważ na chwilę zgłoszenia musi już wiedzieć jak jego kancelaria będzie się nazywać. Trzeba dodać, że w firmie kancelarii musi być podane imię i nazwisko adwokata – jest to wymóg wynikający z Prawa przedsiębiorców.
Obowiązkowe jest także podanie adresu siedziby kancelarii oraz danych kontaktowych – numeru telefonu i adresu e-mail. Oznacza, to że trzeba mieć już wstępnie zorganizowany adres pod którym będzie się mieścić kancelaria – co ważne na terenie Izby do której adwokat należy. Siedziba musi spełniać wymogi przepisów wewnętrznych Adwokatury – zapewniać odpowiednie warunki do wykonywania zawodu. Ponadto adres siedziby jest także adresem, na który przychodzi korespondencja z Izby. Sytuacją najczęstszą w przypadku rozpoczęcia wykonywania zawodu jest udostępnienie lokalu przez kancelarię, z którą do tej pory się współpracowało (w ramach umowy wspólnoty biurowej) lub skorzystanie z wyspecjalizowanego tzw. coworkingu prawniczego (nie można korzystać ze zwykłego biura wirtualnego, bo nie zapewnia odpowiedniego zachowania tajemnicy zawodowej), który w praktyce też jest rodzajem wspólnoty biurowej. Modelowo adres siedziby zwykle pokrywa się z adresem wskazywanym w CEIDG przy rejestracji działalności, ale nie musi tak być. Adres siedziby może być wskazany jako dodatkowe miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Warto też pamiętać, że adres, numer telefonu, oraz adres e-mail trafią do Krajowego Rejestru Adwokatów i Aplikantów Adwokackich. Warto więc rozważyć założenie dedykowanego adresu e-mail na potrzeby kancelarii oraz ewentualnie zorganizowanie dedykowanego numeru telefonu (jeśli nie chce się, żeby prywatny numer był publicznie dostępny).
Adres siedziby, nie musi być poparty umową, jednak warto żeby jego kwestia była już ustalona i pewna. Potwierdzenie tytułu prawnego do lokalu w formie dokumentowej będzie ważne w chwili rejestrowania działalności gospodarczej w CEIDG (trzeba złożyć oświadczenie) i rejestrowania się jako czynny podatnik VAT.
Numeru NIP oraz REGON nie trzeba podawać jeśli działalność gospodarcza będzie dopiero zakładana (bo ich nie mamy), zostaną one przyznane dopiero po rejestracji w CEIDG.
Co istotne „adwokat” lub „kancelaria adwokacka” są chronione prawnie, w związku z tym można zacząć ich używać dopiero od dnia rozpoczęcia wykonywania zawodu. Obszarem wątpliwym prawnie jest być rejestrowanie działalności gospodarczej wcześniej niż w dniu rozpoczęcia zawodów używając w firmie “adwokat” oraz “kancelaria adwokacka”. Prawo przedsiębiorców umożliwia wpisanie się do CEIDG wcześniej i rozpoczęcie wykonywać działalność jako przedsiębiorca określonego dnia np. tego od kiedy zostało zgłoszone wykonywanie zawodu adwokata w ORA. Z powodu ochrony prawnej nazw lepiej nie rejestrować działalności kancelarii wcześniej pod docelową firmą. Lepiej działalność złożyć w dniu rozpoczęcia wykonywania zawodu lub założyć wcześniej pod inną firmą, a w dniu rozpoczęcia wykonywania zawodu adwokata dokonać aktualizacji wpisu poprzez zmianę firmy na taką jaka została podana w zgłoszeniu do ORA.
B. Rejestracja kancelarii adwokackiej – Prawo przedsiębiorców i procedura wpisu kancelarii do CEIDG
Drugim krokiem jest rejestracja działalności gospodarczej na podstawie Prawa przedsiębiorców. Oznacza to konieczność wpisania się do wielokrotnie już wspomnianego CEIDG. Dokonać wpisu można na papierowym formularzu we właściwym urzędzie gminy, listownie oraz elektronicznie. Obecnie sposobem najszybszym i najbardziej przyjaznym sposobem jest rejestracja elektroniczna. Aby móc skorzystać z tej formy rejestracji przez Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy, trzeba mieć profil zaufany, profil w aplikacji mObywatel, bankowość elektroniczną lub e-Dowód. Osoby, które chcą mieć dokument z rejestracji działalności ad acta, również mogą korzystać z formy elektronicznej ponieważ w systemie po złożeniu wniosku generuje się informacja o złożeniu wniosku o określonej treści – wystarczy go wydrukować. Jest także dostępna historia składanych wniosków.
W trakcie rejestracji trzeba będzie podać szereg danych, warto mieć je wcześniej przygotowane, aby sprawę załatwić szybko, a nie w kilku podejściach.
Dane które trzeba będzie podać przy rejestracji w CEIDG to:
- Imię, nazwisko, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia.
- Rodzaj, seria i numer dokumentu tożsamości – (dowód osobisty, paszport)
- PESEL
- wszystkie posiadane obywatelstwa
- numer NIP i REGON – ale tylko jeśli zostały nadane
- adres zamieszkania – ten adres nie jest podawany publicznie
- dane do kontaktu – telefon, e-mail, strona www, inna forma kontaktu – te dane będą publiczne dostępne, jeśli nie zaznaczy się sprzeciwu udostępnianiu w CEIDG. Udostępnienie danych może być pomocne dla klientów, ale będzie też skutkować “lawiną” telefonów od telemarketerów oraz maili z ofertami usług. Ponadto prywatny numer w CEIDG może skutkować kontaktem z klientami poza godzinami wykonywania zawodu. Z tych powodów oraz dla porządkowania swojej działalności warto mieć na potrzeby działalności odrębny adres e-mail oraz numer telefonu, żeby móc je podać do publicznej wiadomości, ale aby zminimalizować negatywne skutki.
- nazwa zakładanej działalności gospodarczej – w przypadku adwokatów tutaj sprawa jest już przesądzona i od dnia rozpoczęcia wykonywania zawodu firma adwokata musi być taka jak w zgłoszeniu do ORY. Więc jeśli działalność jest zarejestrowana w dniu rozpoczęcia wykonywania zawodu trzeba podać taką firmę jaka była wskazana w zgłoszeniu. W przypadku rejestracji działalności w wyprzedzeniem, można podać nazwę dowolną, a właściwą nazwę kancelarii trzeba będzie zaktualizować w dniu rozpoczęcia wykonywania zawodu.
- nazwa skrócona firmy – np. Kancelaria Adam Xiński
- data rozpoczęcia działalności
- kody PKD – niżej jest omówione, który kod tutaj powinien podać adwokat i czy ewentualnie można podać ich więcej,
- przewidywana liczbę pracujących – podaje się ze sobą, jest to liczba planowana, a nie wiążąca deklaracja,
- adresy związane z zakładaną działalnością gospodarczą – w przypadku kancelarii adwokackiej trzeba podać stały adres wykonywania działalności gospodarczej i ewentualnie adres dodatkowy. Adres dodatkowy podajemy np. wtedy kiedy adres stałego wykonywania działalności w CEIDG chcemy mieć inny niż adres siedziby kancelarii, wtedy adres kancelarii trzeba podać jako dodatkowy adres wykonywania działalności gospodarczej. Ponadto można podać także odrębny adres do doręczeń.
- informacje o ubezpieczeniu w ZUS, KRUS lub za granicą – w przypadku adwokatów co do zasady będzie to ZUS. Do zgłoszenia można dołączyć zgłoszenia ZUS, będzie o nich w dalszej części tekstu.
- dane urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania – to najłatwiej się ustala przez internet na stronach urzędów – podana jest ich właściwość, można także ustalić przez LEXa lub Legalisa.
Wraz z wnioskiem składa się także dwa oświadczenia – pierwsze dotyczące braku zakazu całkowitego wykonywania działalności gospodarczej oraz drugie (mogące rodzić wątpliwości przy wypełnianiu) odnośnie posiadania tytułu prawnego do nieruchomości, których adresy są wpisywane do CEIDG. Dlatego w chwili rejestrowania działalności warto mieć już umowę wspólnoty biurowej lub inny dokument potwierdzający nasz tytuł prawny do lokalu pod danym adresem np. użyczenie.
Ponadto trzeba będzie złożyć kilka dodatkowych oświadczeń i zawiadomień oraz podać dodatkowe informacje:
- Oświadczenie o formie opłacania podatku dochodowego – będzie to omówione niżej.
- Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych – tego się nie powinno zaznaczać. Dopiero kiedy przychód kancelarii przekroczy 2,5 mln euro, trzeba będzie dokonać aktualizacji w CEIDG i to zaznaczyć. Zaznaczenie spowoduje konieczność prowadzenia najtrudniejszej (i najdroższej) księgowości i w przypadku początkującej kancelarii całkowicie zbędnej.
- Prowadzenie dokumentacji rachunkowej – tutaj wybór jest prosty, albo zaznacza się samodzielnie, albo zgłasza się biuro rachunkowe jako prowadzące dokumentację kancelarii. Jeśli zgłaszane jest biuro rachunkowe, trzeba podać jego NIP oraz nazwę. Jeśli planowane jest skorzystanie z usług biura rachunkowego, warto ustalić warunki współpracy z kancelarią przed zgłoszeniem w CEIDG.
- Informacja o statusie zakładu pracy chronionej
- Adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej – jeśli dokumentacja prowadzona jest samodzielnie trzeba podać adres pod którym jest przechowywana, jeśli adwokat korzysta z usług biura rachunkowego podaje się adres biura.
- Informacja o numerach identyfikacyjnych uzyskanych w innych krajach dla celów podatkowych lub ubezpieczeniowych – w tej rubryce dane podają obcokrajowcy, jeśli mają takie numery identyfikacyjne.
- Informacja o rachunkach bankowych/rachunkach w SKOK – tutaj wskazuje się rachunek kancelarii lub adwokata jako osoby fizycznej. Dane rachunków nie są podawane publicznie. Warto podać początkowo rachunek osobisty, a po rejestracji działalności założyć konto kancelarii w banku i dokonać aktualizacji wpisu.
- Adres do e-Doręczeń – tutaj jeśli adwokat zakładający nie ma takiego adresu powinien złożyć wniosek o jego utworzenie lub jeśli ma adres u niepublicznego dostawy wnioskować o jego dodanie.
- Informacja o małżeńskiej wspólności majątkowej
- Forma prowadzenia działalności
- Udzielenie pełnomocnictwa – jeśli adwokat planuje mieć pełnomocnika jako przedsiębiorca, warto go podać. Może być to przydatne przy sprawach organizacyjnych np. kwestia umów z dostawcami usług dla kancelarii.
- Informacja o dołączonych dokumentach – tutaj warto wskazać formularz VAT-R.
Kod PKD dla kancelarii adwokackiej
Zanim jednak o oświadczeniach, zawiadomieniach i informacjach trzeba wrócić do kodu PKD. W formularzu należy wskazać odpowiedni kod PKD – dla adwokatów jest to 69.10.Z, obejmujący działalność prawniczą. W przypadku kancelarii adwokackich co do zasady pojawia się ten jeden kod PKD. Trafiają się incydentalne sytuacje w których pojawiają się inne kody np. 68.20.Z – Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Trzeba pamiętać, że w przypadku adwokatów występuje ograniczenie wynikające z Kodeksu Etyki Adwokackiej. Zgodnie z § 1 “z zawodem adwokata nie wolno łączyć zajęć, których wykonywanie uwłaczałoby godności zawodu adwokata lub ograniczało jego niezależność oraz podważało zaufanie do Adwokatury”. Jeśli adwokat planuje jako przedsiębiorca wykonywać także inną działalność jako przedsiębiorca, powinien to wpisać też do CEIDG. Jednak decyzja co do tego, czy taka dodatkowa aktywność gospodarcza nie narusza przepisów korporacyjnych należy do adwokata. Na pewno nie ma sensu wpisywać kodów PKD “na zapas”. Wykonywanie działalności prawniczej powoduje skutek w postaci nabycia statusu podatnika VAT czynnego, będzie o tym niżej.
Oświadczenie o formie opłacania podatku dochodowego przez adwokata
Wypełniając wniosek trzeba wybrać formę opodatkowania (będzie temu poświęcony cały odrębny wpis), ale warto w tym miejscu podkreślić, że generalnie dostępne są 3 opcje. Jednak adwokaci, którzy po zakończeniu umowy o pracę podejmują współpracę B2B z dotychczasową kancelarią (byłym pracodawcą), co do zasady nie mają wyboru i mogą skorzystać jedynie z zasad ogólnych (przez 2 lata). Wybrane opodatkowanie stosuje się w danym roku podatkowym (u osób fizycznych kalendarzowym). Oznacza to, że co roku warto zrobić przegląd jak się rozwija kancelaria (czyli ile zarabiamy i jakie mamy koszty) i można do 20 lutego zdecydować się na zmianę na bardziej korzystną opcję opodatkowania.
Zasady ogólne czyli tzw. skala podatkowa
Upraszczając jest to domyślny system opodatkowania dochodu. Występuje tutaj 30 tysięcy zł kwoty wolnej od podatku oraz 2 stawki podatkowe – 12% oraz 32%. Stawka 12% ma zastosowanie do 120 tysięcy zł dochodu, powyżej stosuje się stawkę 32%. Powyżej miliona złotych dochodu płaci się dodatkowo daninę solidarnościową, ale zaczynając działalność jest to problem raczej teoretyczny.
Co ważne, można rozliczać koszty uzyskania przychodu, czyli wydatki które trzeba było ponieść, żeby uzyskać dochód np. zakup togi, strona internetowa, abonament na system informacji prawnej.
Co istotne jeśli, uzyskujemy dochód ze stosunku pracy jako wykładowca akademicki, dochód z takiego stosunku pracy oraz działalności gospodarczej jako adwokat będą się sumować i istnieje ryzyko wejścia w drugi próg podatkowy, gdzie każda złotówka powyżej 120 tysięcy dochodu będzie opodatkowana stawką 32%.
Ponadto na na zasadach ogólnych płaci się co do zasady 9% składki zdrowotnej od dochodu. Miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa niż 3 499,50 zł, co skutkuje tym że jeśli dochód będzie niższy od tej kwoty to i tak składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa niż 314,96 zł.
Podatek liniowy
W podatku liniowym jest prościej. Płaci się 19% podatku od każdej zarobionej złotówki – nie ma żadnej kwoty wolnej. Nie ma też progów podatkowych, płaci się 19% podatku od dochodu, niemniej przy przekroczeniu miliona zł dochodu również pojawi się danina solidarnościowa. W tej opcji opodatkowania też rozlicza się koszty uzyskania przychodu.
Ponadto składka zdrowotna, którą się płaci wynosi 4,9%. Miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa niż 3 499,50 zł, co skutkuje tym że jeśli dochód będzie niższy od tej kwoty to i tak składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa niż 314,96 zł.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Jest to najprostsza forma rozliczeń, podatek płaci się od przychodu, a nie dochodu. Oznacza to, że opodatkowane jest to co zarobimy. Koszty nie są istotne, ponieważ nie pomniejszają podatku. Ryczałt płaci się już od pierwszej złotówki, a stawki są dwie. Adwokat stawkę 15% może zastosować tylko jeśli zatrudnia kogoś do wykonywania zawodu np. aplikanta (ale pensja aplikanta nie będzie kosztem i nie zmniejszy podatku, bo tak działa ryczałt). Jeśli zawód wykonuje się samodzielnie, wtedy właściwa jest stawka 17%.
Zasady dotyczące składki zdrowotnej wyglądają całkowicie odmiennie, bo są trzy progi składki. Każdy z nich jest określony kwotą przychodu. Jeśli przekroczy się przychód, wchodzi się w kolejny próg i opłaca się wyższa składkę. Kwota składki jest określana co roku, w 2025 r. wygląda to następująco:
- do 60 000,00 zł – 461,66 zł składki zdrowotnej miesięcznie,
- do 300 000,00 zł – 769,43 zł składki zdrowotnej miesięcznie,
- powyżej 300 000,00 zł – 1 384,97 zł składki zdrowotnej miesięcznie.
Zgłoszenie adwokata do ZUS
Jak już było wspomniane rejestrując działalność co do zasady zaznacza się podleganie pod ubezpieczenie w ZUS. Co ważne, do formularza CEIDG można dołączyć kilka formularzy: ZZA, ZUA, ZWUA, ZCNA. Adwokata zakładającego działalność mogą interesować formularze: ZZA (Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego), ZUA (Zgłoszenie do ubezpieczeń), ZCNA (Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego).
Adwokat rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej co do zasady ma prawo do skorzystania z preferencyjnych form opłacania składek:
- Ulga na start – przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności nie opłaca się składek na ubezpieczenia społeczne (pozostaje tylko składka zdrowotna) – składa się formularz ZUS ZZA. Co ważne, jeśli nie został złożony przy rejestracji w CEIDG, na jego zgłoszenie jest 7 dni od momentu obowiązku podlegania ubezpieczeniu. Jeśli termin zostanie niedotrzymany, ulga przepada.
- Mały ZUS – po okresie ulgi, przez kolejne 24 miesiące można korzystać z niższych składek, liczonych od minimalnej podstawy wymiaru.
Po tym okresie adwokat przechodzi na pełny ZUS – co warto wkalkulować w przyszłe koszty stałe kancelarii.
Z ulgami powyżej należy uważać – adwokaci, którzy po zakończeniu umowy o pracę podejmują współpracę B2B z dotychczasową kancelarią (byłym pracodawcą), co do zasady nie mogą skorzystać z tych ulg.
Ponadto warto jako jako dzień rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej NIE podawać pierwszego dnia miesiąca. Składki na ubezpieczenie społeczne płaci się za pełen miesiąc. Rejestrując “firmę” nie pierwszego dnia miesiąca, praktycznie zyskuje się miesiąc dodatkowej ulgi na start.
Rejestracja adwokata jako podatnika VAT czynnego
Wykonywanie usług prawniczych powoduje, automatycznie nabycie statusu podatnika VAT czynnego. Potocznie mówi się, że się zostaje VATowcem lub podatnikiem VAT (ponieważ powszechnie błędnie podatników zwolnionych postrzega się nie jako podatników, są oni podatnikami ale zwolnionymi). W przypadku kancelarii adwokackiej nie ma możliwości korzystania ze zwolnienia z VAT – usługi prawnicze są objęte VAT-em niezależnie od wysokości obrotu.
Jako podatnik VAT można zarejestrować się razem ze składaniem wniosku o wpis do CEIDG, albo odrębnie składając formularz VAT-R. O rejestracji do VAT będzie odrębny tekst na blogu.
Zakup kasy fiskalnej przez adwokata
Od 1 lipca 2021 r. adwokaci świadczący usługi na rzecz osób fizycznych mają obowiązek korzystania z kas fiskalnych online. Obowiązek ten dotyczy nawet sytuacji incydentalnych. Oznacza to, że jeśli adwokat obsługuje osobę fizyczną np. udzielając porady prawnej, przed jej udzieleniem musi mieć kasę fiskalną. Co ważne, kasy fiskalnej nie trzeba mieć jeśli obsługuje się tylko przedsiębiorców.
Jeśli jednak chce się obsługiwać osoby nieprowadzące działalności, można skorzystać ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Zwolnienie z kasy fiskalnej przysługuje, jeżeli:
- usługa jest świadczona wyłącznie przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, a jej rezultat jest przekazywany również zdalnie,
- zapłata została dokonana w całości za pośrednictwem operatora płatności, a z dokumentacji jasno wynika, jakiej usługi dotyczy płatność.
Oznacza to, że jeśli adwokat wykonuje na rzecz osób fizycznych zdalną konsultację, a płatność następuje przelewem zwolnienie może być zastosowane i nie trzeba mieć przed pierwszym wykonaniem usług na rzecz osoby fizycznej kasy fiskalnej.
Co istotne zwolnienie przy “teleporadach” adwokatów obowiązuje do limitu 20 tysięcy zł rocznie.
Fiskalizacji obrotu w kancelarii adwokackiej będzie poświęcony odrębny tekst, w którym będzie omówiona kwestia ulgi na zakup kasy fiskalnej oraz jak praktycznie można zastosować zwolnienie z obowiązku jej posiadania.
4. Podsumowanie
Założenie kancelarii adwokackiej to nie tylko zmiana statusu zawodowego związana z nowym tytułem zawodowym, to wejście na całkowicie nowy obszar pełen wyzwań. Prowadzenie kancelarii adwokackiej wymaga nie tylko wiedzy prawniczej, ale też sprawnego zarządzania. Szczególnie na początku wykonywania zawodu może być ciężko się odnaleźć w nowych okolicznościach. Dlatego uporządkowany i dobrze zorganizowany start działalności kancelarii jest szczególnie istotny. W dalszych wpisach na stronie będą omawiane kolejne istotne zagadnienia związane z działaniem adwokata jako przedsiębiorcy.
Autor: adw. Maciej Cyprian Flis
Kontakt do autora: maciejflis@kancelariaflis.pl
Kontakt do biura rachunkowego: